در اين شرايط توجه به واقعيت‌ها، انتظارات از تصميم‌گيران و حمايت‌هايي كه از عملكرد نظام تصميم‌سازي در كشور در قبال عربستان مي‌شود، مطمئنا در بهينه شدن تصميمها تأثير خواهد داشت. اصولا بررسي سياست خارجي كشورها براساس رويكرد سيستمي يكي از كاربردي‌ترين روش‌ها براي تجزيه و تحليل تصميم‌گيري مقامات دولتي در قبال مسائل مختلف و به‌دنبال آن، تجويز برخي راه‌حل‌ها براي غلبه بر مشكلات است.
اصلي‌ترين تقاضايي كه در شرايط كنوني از دولتمردان ايراني در قبال حادثه منا و حوادث پيش از آن در جامعه وجود دارد، پيگيري جدي و نه صرفا اعلام رسانه‌اي پيگيري‌هاست. در سطح جامعه آنچه اكنون مي‌تواند تا حدودي از آلام مردم بكاهد، جديت در اعلام موضع خطاب به مقامات سعودي و استفاده عملي از همه اهرم‌ها براي احقاق حقوق آسيب‌ديدگان و البته تلاش براي جلوگيري از وقوع مشكلات مشابه است. مطمئنا نحوه عملكرد تصميم‌گيران در قبال حوادثي مانند موضوع فرودگاه جده، حادثه سقوط جرثقيل در مسجدالحرام و فاجعه منا به‌صورت مستقيم بر افكار عمومي در داخل و نحوه نگرش آنها به دولتمردان تأثير خواهد داشت.
وقايع مرتبط با عربستان در ماه‌ها و سال‌هاي اخير و اتفاقات اخير در خلال مناسك حج براي حجاج ايراني و پس از آن، متهم كردن ايرانيان به‌دست داشتن در اين حوادث، خواسته يا ناخواسته ذهنيت ايرانيان را به سمت لزوم مقابله جدي با سياست‌هاي آل‌سعود سوق داده است و اين تقاضا به‌عنوان بخشي از ورودي سيستم، مسئوليت دولتمردان ايراني را بيش از پيش سنگين مي‌كند.
حمايت افكار عمومي از برخورد جدي با رفتار دولتمردان سعودي، در عين اينكه اكنون تقاضاي جدي را متوجه سيستم تصميم‌گيري كشور كرده است، اما اصلي‌ترين پشتوانه براي پيگيري تمام عيار ناهنجاري‌هاي رفتاري دولت عربستان از طريق همه مجاري ممكن نيز به شمار مي‌رود.
فراتر از اين، با توجه به عمق فاجعه منا و ناكارآمدي آشكار دولت سعودي در برگزاري مراسم حج، رسانه‌هاي غربي هم با وجود سانسوري كه از جانب دولت‌هاي غربي حامي سعودي‌ها بر انعكاس اخبار و حقايق ماجرا اعمال مي‌شود، مطالب جسته و گريخته‌اي در محكوميت عملكرد و مواجهه بعدي مقامات عربستان با حوادث رخ داده در حج امسال منتشر كرده و مي‌كنند كه مي‌تواند با توجه به تأثيرگذاري آن بر افكار عمومي جهاني، به‌عنوان نوعي حمايت از اقدام جدي و البته معقول دستگاه تصميم‌گير ايران در قبال عملكرد آل‌سعود به آن توجه كرد.
در شرايط فعلي به همان اندازه كه تنش‌زدايي در روابط خارجي به‌ويژه در روابط با جهان اسلام براي ايران از اهميت برخوردار است، لزوم تكيه بر اصل عزت در سياست خارجي نيز مي‌بايست مورد توجه تصميم‌سازان عرصه سياست خارجي قرار گيرد.
بخشي از محيط خارجي نظام تصميم‌ساز در ايران متأثر از نظام سلطه بر محور تقابل با هويتي به نام جمهوري اسلامي ايران جهت‌دهي شده و اگرچه حركت در جهت مقابله با اختلاف‌افكني غرب در دنياي اسلام بايد به‌عنوان يك اصل مدنظر سيستم قرار داشته باشد، اما مطمئنا تصميم‌گيري با توجه به واقعيت‌هاي موجود در محيط خارجي و بازخوردي كه اين تصميمها براي محيط داخلي خواهد داشت، لازمه افزايش ضريب اطمينان تصميم‌گيري‌ها در شرايط حساس كنوني است.
نظر شما